1. Podstawowe zasady posługiwania się komputerem i programem komputerowym

Osiągnięcia wychowawcze

Uczeń:

• przestrzega zasad bezpiecznej pracy przy komputerze,
• jest odpowiedzialny za ogólny porządek na stanowisku komputerowym,
• stosuje zasady zdrowej pracy przy komputerze, w tym planuje przerwy w pracy i rekreację na świeżym powietrzu,
• przestrzega zasad korzystania z licencjonowanego oprogramowania,
• potrafi uszanować pracę innych, m.in. nie usuwa plików i nie kopiuje ich bez zgody autora lub nauczyciela,
• potrafi z zaangażowaniem argumentować zagrożenia wynikające z korzystania z niewłaściwych gier komputerowych, m.in. nie korzysta z gier zawierających elementy przemocy i okrucieństwa oraz nie nakłania kolegów do korzystania z takich gier.

1.1. Komputer i praca w sieci komputerowej

2

3

4

5

6

dba o porządek na stanowisku komputero-wym

wymienia podstawowe zasady zachowania się w pracowni komputerowej i przestrzega ich

wymienia zasady zachowania się w pracowni komputerowej i przestrzega ich

omawia zasady zachowania się w pracowni komputerowej i przestrzega ich

omawia szczegółowo zasady zachowania się w pracowni komputerowej i przestrzega ich

posługuje się myszą i klawiaturą;

określa typ komputera, który stoi w pracowni komputero-wej (np. IBM, Macintosh);

z pomocą nauczyciela poprawnie loguje się do szkolnej sieci komputero-wej i kończy pracę z komputerem

rozróżnia elementy zestawu komputerowe-go;

podaje ich przeznaczenie; potrafi samodzielnie i poprawnie zalogować się do szkolnej sieci komputerowej i wylogować się

omawia ogólne przeznaczenie elementów zestawu komputerowe-go; wymienia elementy komputera znajdujące się w jednostce centralnej i nośniki pamięci masowej;

wie, na czym polega uruchomienie komputera i programu komputerowe-go

omawia przeznaczenie elementów zestawu komputerowe-go;

wie, czym jest pamięć operacyjna;

omawia elementy komputera znajdujące się w jednostce centralnej;

wie, czym jest system operacyjny;

zna jednostki pamięci; omawia procesy zachodzące podczas uruchamiania programu komputerowe-go;

wymienia cechy środowiska graficznego;

wie, czym jest system operacyjny

omawia wewnętrzną budowę komputera – rodzaje pamięci;

omawia nośniki pamięci masowej ze względu na ich pojemność i przeznacze-nie; omawia procesy zachodzące w komputerze podczas jego uruchamiania;

wymienia funkcje systemu operacyjnego;

omawia cechy środowiska graficznego;

omawia funkcje systemu operacyjnego

1.2. Program komputerowy

uruchamia programy z ikony na pulpicie;

potrafi poprawnie zakończyć pracę programu;

rozróżnia elementy okna programu;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje operacje w oknie programu;

jest świadom istnienia wirusów komputero-wych

uruchamia programy z wykazu programów w menu Start;

nazywa elementy okna programu;

wykonuje niektóre operacje na oknie programu;

według wskazówek nauczyciela wykonuje operacje w oknie programu;

potrafi omówić ogólne niebezpieczeń-stwa związane z zarażeniem wirusem komputerowym

omawia przeznaczenie elementów okna programu Paint;

wykonuje operacje na oknie programu;

pod kierunkiem nauczyciela pracuje z dwoma jednocześnie uruchomionymi oknami programów; samodzielnie wykonuje operacje w oknie programu;

wymienia sposoby ochrony przed wirusami komputero-wymi;

stosuje niektóre z nich

wie, że nie wolno bezprawnie kopiować programów i kupować ich nielegalnych kopii;

wybraną metodą samodzielnie kopiuje pliki na zewnętrzny nośnik danych;

samodzielnie pracuje z dwoma jednocześnie uruchomionymi oknami programów;

sprawnie korzysta z menu kontekstowe-go;

zna podstawowe skróty klawiaturowe;

wie, czym są wirusy komputerowe;

potrafi ogólnie omówić ich działanie

instaluje programy i zna zasady odinstalowywa-nia ich;

zna podstawowe rodzaje licencji komputerowych i zasady korzystania z nich;

wskazaną metodą samodzielnie kopiuje pliki na zewnętrzne nośniki danych; stosuje skróty klawiaturowe; omawia przeznaczenie elementów okien programów takich, jak: Word, Excel, wybrana przeglądarka internetowa;

stosuje sposoby ochrony przed wirusami komputerowymi, np. używa programu antywirusowe-go dla dysku twardego i dyskietki 

1.3. Zastosowania komputera i programów komputerowych

wymienia przynajmniej trzy zastosowania komputera

podaje przykłady zastosowania komputera w szkole i w domu

wskazuje zastosowania komputera w różnych dziedzinach życia

wskazuje użyteczność zastosowania komputera do usprawnienia uczenia się; korzysta z programów edukacyjnych

korzystając z dodatkowych źródeł, odszukuje informacje na temat zastosowań komputera

podaje przykład urządzenia ze swojego otoczenia, opartego na technice komputero-wej

podaje przykłady urządzeń ze swojego otoczenia, opartych na technice komputerowej

omawia działanie przykładowych urządzeń ze swojego otoczenia, opartych na technice komputerowej

podaje przykłady zastosowania komputera w domu;

wymienia zagrożenia wynikające z korzystania z niewłaściwych gier komputero-wych

omawia historię komputerów i ich zastosowań;

omawia zagrożenia wynikające z korzystania z niewłaściwych gier komputero-wych

1.4. Dokument komputerowy

pod kierunkiem nauczyciela zapisuje dokument w pliku, w folderze domyślnym

pod kontrolą nauczyciela zapisuje dokument w pliku we wskazanej lokalizacji;

pod kierunkiem nauczyciela potrafi wydrukować dokument komputerowy

samodzielnie zapisuje dokument w pliku w wybranej lokalizacji;

pod kierunkiem nauczyciela zakłada nowy folder;

potrafi przygotować dokument komputerowy do druku

samodzielnie otwiera istniejący dokument z pliku zapisanego w określonym folderze;

przegląda dokument, zmienia i ponowne zapisuje pod tą samą lub inną nazwą;

samodzielnie potrafi ustalić podstawowe parametry drukowania

podaje cechy charakterysty-czne dokumentów komputerowych tworzonych w różnych programach komputero-wych;

podczas przygotowywa-nia dokumentu do druku korzysta z podglądu wydruku;

potrafi korzystać z właściwości drukowania

1.5. Pliki i foldery

z pomocą nauczyciela odszukuje zapisane pliki i otwiera je

wie, do czego służy folder Kosz i potrafi usuwać pliki;

potrafi odpowiednio nazwać plik;

samodzielnie odszukuje określone pliki;

z pomocą nauczyciela kopiuje pliki na dyskietkę

potrafi usuwać wskazane pliki;

rozumie, czym jest struktura folderów;

rozróżnia folder nadrzędny i podrzędny;

potrafi tworzyć własne foldery;

z pomocą nauczyciela kopiuje pliki na inny nośnik pamięci

tworzy własne foldery, korzystając z menu;

rozróżnia pliki tekstowe i graficzne po ich rozszerzeniach;

otwiera pliki z okna Mój komputer;

potrafi samodzielnie przenieść lub skopiować plik do innego folderu na dysku twardym i na inny nośnik;

odszukuje pliki w strukturze folderów;

potrafi zmienić nazwę istniejącego pliku;

zna pojęcie „rozszerzenie pliku";

potrafi kopiować, przenosić i usuwać foldery

swobodnie porusza się po strukturze folderów;

zna różnicę między kopiowaniem a przenoszeniem folderu;

rozróżnia pliki innych programów po ich rozszerzeniach (np. pokaz slajdów, pliki arkusza kalkulacyjnego, pliki utworzone w edytorze postaci);

tworzy skróty do plików i folderów;

porządkuje ikony na pulpicie

1.6. Najczęściej stosowane metody posługiwania się programami komputerowymi

do obsługi programów posługuje się głównie myszą (klika wymienione przez nauczyciela elementy: przyciski, ikony, opcje menu)

do obsługi programów posługuje się myszą i klawiszami sterującymi kursorem, pod kierunkiem nauczyciela;

pod kierunkiem nauczyciela korzysta ze Schowka do kopiowania, wycinania i wklejania: pliku, obrazu lub jego fragmentu, tekstu lub jego fragmentu, danych w komórkach arkusza

samodzielnie obsługuje programy za pomocą myszy i klawiszy sterujących kursorem;

korzysta ze Schowka do kopiowania, wycinania i wklejania: pliku, obrazu lub jego fragmentu, tekstu lub jego fragmentu, danych w komórkach arkusza;

na polecenie nauczyciela stosuje metodę przeciągnij i upuść

samodzielnie obsługuje programy za pomocą myszy, klawiszy sterujących kursorem i skrótów klawiaturo-wych;

samodzielnie korzysta ze Schowka do kopiowania, wycinania i wklejania: pliku, obrazu lub jego fragmentu, tekstu lub jego fragmentu, danych w komórkach arkusza;

samodzielnie stosuje metodę przeciągnij i upuść

omawia zasadę działania Schowka

2. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów i prezentacji

Szczegółowe osiągnięcia wychowawcze

Uczeń:

• słucha poleceń nauczyciela i systematyczne wykonuje ćwiczenia,

• stara się samodzielnie odkrywać możliwości programów komputerowych,

• rozwija indywidualne zdolności twórcze i wrażliwość estetyczną,

• potrafi współpracować w grupie,

• jest odpowiedzialny za powierzone zadania.

2.1. Rysunki komputerowe

2

3

4

5

6

omawia zalety i wady rysowania odręcznego i za pomocą programu komputero-wego;

pod kierunkiem nauczyciela tworzy rysunek w prostym edytorze graficznym, stosując podstawowe narzędzia malarskie (Ołówek, Pędzel, Aerograf, Krzywa, Linia, Gumka)

wyjaśnia, do czego służy edytor grafiki;

tworzy rysunek w prostym edytorze graficznym, stosując podstawowe narzędzia malarskie (Ołówek, Pędzel, Aerograf, Krzywa, Linia, Gumka); pod kierunkiem nauczyciela tworzy rysunki składające się z figur geometrycznych (prostokątów, wielokątów, elips, okręgów);

pod kierunkiem nauczyciela wprowadza napisy w obszarze rysunku;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje operacje na fragmencie rysunku: zaznacza, wycina, kopiuje i wkleja go w inne miejsce na tym samym rysunku

tworzy rysunki składające się z figur geometrycz-nych (prostokątów, wielokątów, elips, okręgów);

wypełnia kolorem obszary zamknięte;

stosuje kolory niestandardo-we;

wprowadza napisy w obszarze rysunku;

 ustala parametry czcionki takie, jak: krój, rozmiar, kolor, pochylenie, pogrubienie, podkreślenie;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje operacje na fragmencie rysunku: zaznacza, wycina, kopiuje i wkleja go w inne miejsce na tym samym rysunku

przekształca obraz: wykonuje odbicia lustrzane, obroty, pochylanie i rozciąganie obrazu;

samodzielnie wykonuje operacje na fragmencie rysunku: zaznacza, wycina, kopiuje i wkleja go do innego rysunku;

wykorzystuje możliwość rysowania w powiększeniu, aby rysować bardziej precyzyjnie i poprawiać rysunki

omawia powstawanie obrazu komputerowe-go i przeznaczenie karty graficznej;

samodzielnie odszukuje opcje menu programu w celu wykonania konkretnej czynności;

przygotowuje rysunki na konkursy informatyczne

2.2. Teksty komputerowe

pisze krótki tekst, zawierający wielkie i małe litery oraz polskie znaki diakrytyczne;

wyjaśnia pojęcia: spacja, wiersz tekstu, kursor tekstowy;

zaznacza blok tekstu;

pod kierunkiem nauczyciela zmienia krój, rozmiar i kolor czcionki;

usuwa znaki za pomocą klawisza Backspace

wyjaśnia, do czego służy edytor tekstu;

porusza się po tekście za pomocą kursora myszy;

wyjaśnia pojęcia: strona dokumentu tekstowego, margines;

usuwa znaki za pomocą klawisza Backspace i Delete;

wyrównuje akapity do lewej, do prawej, do środka;

zmienia krój, rozmiar i kolor czcionki;

wstawia do tekstu prostą tabelę i wypełnia ją treścią;

pod kierunkiem nauczyciela wstawia do tekstu rysunki ClipArt i obiekty WordArt

pod kierunkiem nauczyciela wstawia do tekstu prostą tabelę i wypełnia ją treścią

wyjaśnia pojęcia: akapit, wcięcie, parametry czcionki;

prawidłowo stosuje spacje przy znakach interpunkcyj-nych;

porusza się po tekście za pomocą kursora myszy i klawiszy sterujących kursorem;

wyjaśnia pojęcie: justowanie;

justuje akapity;

pod kierunkiem nauczyciela dodaje obramowanie i cieniowanie tekstu i akapitu;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go w inne miejsce w tym samym dokumencie;

wymienia rodzaje umieszczenia obrazu względem tekstu;

pod kierunkiem nauczyciela formatuje tabelę;

pod kierunkiem nauczyciela wstawia do tekstu fragment obrazu zapisanego w pliku oraz Autokształty

samodzielnie dodaje obramowanie i cieniowanie tekstu i akapitu;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go do innego dokumentu;

samodzielnie wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go w inne miejsce w tym samym dokumencie;

samodzielnie formatuje tabelę;

samodzielnie wstawia do tekstu fragment obrazu zapisanego w pliku oraz Autokształty, rysunki ClipArt, obiekty WordArt

samodzielnie wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go do innego dokumentu;

omawia zastosowanie poszczegól-nych rodzajów umieszczenia obrazu względem tekstu;

omawia zasady i znaczenie poprawnego formatowania tekstu;

w zadaniach projektowych wykazuje umiejętność prawidłowego łączenia grafiki i tekstu

2.3. Prezentacje komputerowe

wymienia niektóre sposoby prezentowania informacji;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje i zapisuje prostą prezentację składającą się z kilku slajdów

wymienia i omawia sposoby prezentowania informacji;

podaje przykłady urządzeń umożliwiających przeprowadzenie prezentacji;

wykonuje i zapisuje prostą prezentację składającą się z kilku slajdów zawierających tekst i grafikę;

pod kierunkiem nauczyciela uruchamia pokaz slajdów

wymienia etapy i zasady przygotowania prezentacji multimedial-nej;

wykonuje i zapisuje prezentację składającą się z kilku slajdów zawierających tekst i grafikę;

dodaje animacje do elementów slajdu;

samodzielnie uruchamia pokaz slajdów

omawia etapy i zasady przygotowania prezentacji multimedialnej; omawia urządzenia do przeprowadze-nia prezentacji multimedial-nych;

dba o zachowanie właściwego doboru kolorów tła i tekstu na slajdzie;

dobiera właściwy krój i rozmiar czcionki;

prawidłowo rozmieszcza elementy na slajdzie;

ustawia parametry animacji;

dodaje przejścia slajdów

omawia program do wykonywania prezentacji komputero-wych;

rozróżnia sposoby zapisywania prezentacji i rozpoznaje pliki prezentacji po rozszerzeniach;

zapisuje prezentację jako pokaz programu PowerPoint;

korzysta z przycisków akcji;

potrafi zmienić kolejność slajdów;

stosuje chronometraż;

potrafi zmienić kolejność animacji na slajdzie

3. Komputer jako źródło informacji i narzędzie komunikacji

Szczegółowe osiągnięcia wychowawcze

Uczeń:

• potrafi świadomie korzystać z Internetu,

• jest odpowiedzialny za siebie i innych – potrafi z zaangażowaniem argumentować zagrożenia wynikające z niewłaściwego wyboru źródła informacji i samej informacji, m.in. nie wchodzi na strony obrażające godność osobistą, niezgodne z zasadami właściwego zachowania, zawierające obraźliwe i wulgarne teksty, propagujące przemoc,

• unika nawiązywania poprzez Internet kontaktów z nieznajomymi osobami,

• stosuje zasady taktowanego zachowania w Internecie, m.in. przestrzega podstawowych zasad netykiety,

• korzysta z cudzych materiałów w sposób zgodny z prawem.

3.1. Internet

2

3

4

5

6

wymienia przykłady różnych źródeł informacji;

podaje przykłady niektórych usług internetowych;

potrafi uruchomić przeglądarkę internetową; wymienia niektóre zagrożenia ze strony Internetu

Wyjaśnia, czym jest Internet i strona internetowa;

podaje i omawia przykłady usług internetowych;

otwiera i przegląda wskazane strony internetowe w przeglądarce;

pod kierunkiem nauczyciela korzysta z wyszukiwarki internetowej

Wyjaśnia, czym jest adres internetowy;

wymienia przeznaczenie poszczególnych elementów okna przeglądarki internetowej;

wymienia zagrożenia ze strony Internetu (m.in. strony obrażające godność osobistą, niezgodne z zasadami właściwego zachowania, zawierające obraźliwe i wulgarne teksty, propagujące przemoc, pomagające nawiązywać niewłaściwe kontakty)

Wyjaśnia, czym jest hiperłącze;

omawia przeznaczenie poszczególnych elementów okna przeglądarki internetowej;

samodzielnie korzysta z wyszukiwarki internetowej; wyszukuje hasła w encyklopediach multimedialnych i słownikach

stosuje zaawansowane opcje korzystania z różnych wyszukiwarek internetowych;

korzysta z portali internetowych

3.2. Poczta elektroniczna

podaje przykłady różnych sposobów komunikacji;

potrafi uruchomić program pocztowy i odebrać pocztę

omawia podobieństwa i różnice między pocztą tradycyjną i elektroniczną;

wymienia niektóre zasady netykiety;

pisze, wysyła (do jednego adresata) i odbiera listy elektroniczne

wymienia poszczególne elementy okna programu pocztowego;

wymienia podstawowe zasady redagowania listów elektronicznych;

wymienia i omawia zasady netykiety;

pisze, wysyła (do wielu adresatów) i odbiera listy elektroniczne;

prawidłowo dołącza załączniki do listów;

zna i stosuje zasadę nieotwierania załączników do listów elektronicznych pochodzących od nieznanych nadawców

omawia przeznaczenie poszczególnych elementów okna programu pocztowego;

stosuje zasady redagowania listów elektronicznych;

przestrzega zasad netykiety;

odpowiada na listy;

korzysta z książki adresowej;

wymienia i omawia podstawowe zasady ochrony komputera przed wirusami i innymi zagrożeniami przenoszonymi przez pocztę elektroniczną;

wymienia podstawowe zasady ochrony komputera przed wirusami i innymi zagrożeniami przenoszonymi przez pocztę elektroniczną

zna różnicę między formatem tekstowym a HTML;

tworzy listy w HTML; konfiguruje program pocztowy;

zakłada konto poczty

4. Wykonywanie obliczeń za pomocą komputera

Szczegółowe osiągnięcia wychowawcze

Uczeń

• potrafi stosować komputer do podniesienia efektywności uczenia się,

• potrafi odkrywać nowe obszary zastosowań komputera,

• jest zdyscyplinowany na lekcji.

2

3

4

5

6

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje proste obliczenia na kalkulatorze komputerowym;

pod kierunkiem nauczyciela numeruje komórki w kolumnie lub wierszu;

na polecenie nauczyciela zaznacza odpowiedni zakres komórek;

pod kierunkiem nauczyciela wypełnia danymi tabelę arkusza

wykonuje proste obliczenia na kalkulatorze komputerowym;

zna budowę tabeli arkusza kalkulacyjnego: wiersz, kolumna, komórka, zakres komórek, adres komórki, formuła;

rozumie, czym jest zakres komórek;

pod kierunkiem nauczyciela stosuje funkcję Suma do dodawania liczb zawartych w kolumnie lub wierszu;

samodzielnie numeruje komórki w kolumnie lub wierszu;

pod kierunkiem nauczyciela korzysta z Kreatora wykresów do wykonania wykresu dla dwóch serii danych;

wymienia typy wykresów

wymienia elementy okna arkusza kalkulacyjnego;

pod kierunkiem nauczyciela tworzy tabelę w arkuszu kalkulacyjnym;

potrafi wstawić nowy wiersz lub kolumnę do tabeli arkusza;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje obramowanie komórek tabeli;

wypełnia danymi tabelę arkusza;

pod kierunkiem nauczyciela wpisuje proste formuły do przeprowadzania obliczeń na konkretnych liczbach;

wprowadza napisy do komórek tabeli;

pod kierunkiem nauczyciela dostosowuje szerokość kolumn do ich zawartości;

samodzielnie stosuje funkcję Suma do dodawania liczb zawartych w kolumnie lub wierszu;

omawia przeznaczenie wykresu kolumnowego i kołowego;

pod kierunkiem nauczyciela umieszcza na wykresie tytuł, legendę i etykiety danych

samodzielnie tworzy tabelę w arkuszu kalkulacyjnym;

samodzielnie wykonuje obramowanie komórek tabeli;

samodzielnie wpisuje proste formuły do przeprowadza-nia obliczeń na konkretnych liczbach;

wprowadza napisy do komórek tabeli;

samodzielnie dostosowuje szerokość kolumn do ich zawartości;

analizuje i dostrzega związek między postacią formuły funkcji Suma na pasku formuły a zakresem zaznaczonych komórek;

pod kierunkiem nauczyciela stosuje inne funkcje dostępne pod przyciskiem Autosumowa-nie;

samodzielnie umieszcza na wykresie tytuł, legendę i etykiety danych;

zmienia położenie legendy

samodzielnie wprowadza różne rodzaje obramowań komórek tabeli i formatowanie ich zawartości;

samodzielnie stosuje inne funkcje dostępne pod przyciskiem Autosumowa-nie;

analizuje formuły tych funkcji;

podejmuje próby samodzielnego tworzenia formuł opartych na adresach komórek;

formatuje elementy wykresu;

korzysta z innych rodzajów wykresów;

samodzielnie przygotowuje dane do tworzenia wykresu

5. Tworzenie animacji za pomocą komputera

Szczegółowe osiągnięcia wychowawcze

Uczeń:

• potrafi rozwiązywać proste zadania problemowe, wymagające logicznego myślenia,

• potrafi wynieść korzyści ze stosowania właściwego oprogramowania (tu programu edukacyjnego) dla własnego rozwoju.

2

3

4

5

6

wymienia przykłady filmów animowanych utworzonych z wykorzystaniem techniki komputerowej

pod kierunkiem nauczyciela projektuje proste animacje;

korzysta z programu edukacyjnego przeznaczonego do tworzenia animacji

wyjaśnia pojęcia: animacja, obraz animowany;

pod kierunkiem nauczyciela tworzy proste animacje;

pod kierunkiem nauczyciela zapisuje i odtwarza animacje

projektuje i tworzy proste animacje;

samodzielnie zapisuje i odtwarza animacje;

pod kierunkiem nauczyciela pisze proste programy, korzystając z języka edukacyjnego;

stosuje podstawowe polecenia danego języka; stosuje wielokrotne powtarzanie tych samych czynności

pisze proste programy, korzystając z języka edukacyjnego;

stosuje podstawowe polecenia danego języka; stosuje wielokrotne powtarzanie tych samych czynności

WIEDZA O BARWIE
A. WIADOMOŚCI
ZNA :

WYMAGANIA

• podział na barwy podstawowe i pochodne

K

• podział na barwy czyste i złamane

K

• barwy ciepłe i zimne

K

• gama barwna szeroka i wąska

K

• akcent kolorystyczny

P

B. UMIEJĘTNOŚCI
UMIE :

• otrzymać barwy pochodne

K

• otrzymać barwy złamane

K

• ocieplać i ochładzać barwy

P

• tworzyć szeroką gamę barwną

R

• zastosować akcent kolorystyczny

D

WIEDZA O PLAMIE BARWNEJ
A. WIADOMOŚCI
ZNA :

• zna rodzaje plam barwnych, i potrafi je rozróżnić na obrazie

R

• zna technikę pasteli olejowych

K

• zna i rozróżnia technikę akwareli

P

• zna i rozróżnia technikę farb wodnych kryjących

R

B. UMIEJĘTNOŚCI
UMIE ZASTOSOWAĆ :

• plamy swobodne

P

• plamy ostre

R

• plamy miękkie

R

• kontrastowe i miękkie przejścia barwne

R

• technikę akwareli

R

• technikę farb kryjących

D

WIEDZA O KOMPOZYCJI
A. WIADOMOŚCI
ZNA
cechy kompozycji :

• symetrycznej

K

• statycznej

P

• rytmicznej

P

• dynamicznej

P

• otwartej

D

• zamkniętej

R

ROZUMIE
związki treści z kompozycją obrazu

R

B. UMIEJĘTNOŚCI
UMIE STWORZYĆ :

• układy wertykalne

P

• układy horyzontalne

P

• układy diagonalne

P

UMIE ZASTOSOWAĆ ADEKWATNIE DO TREŚCI:

• kompozycję dynamiczną

D

• kompozycję statyczną

D

WIEDZA O RZEŹBIE
A. WIADOMOŚCI
ZNA:

• tworzywa rzeźbiarskie

K

• relief wklęsły

P

• relief wypukły

P

ROZUMIE:

• wpływ materiału na formę rzeźbiarską

R

• wpływ tworzywa na fakturę

R

B. UMIEJĘTNOŚCI
POTRAFI WYKONAĆ :

• ryt wklęsły

P

• ryt wypukły

R

UMIE :

• zróżnicować głębokość i wypukłość powierzchni

R

• zróżnicować widoki formy przestrzennej

R

• stworzyć kompozycję rzeźbiarską z elementów ruchomych

D

WIEDZA O GRAFICE
A. WIADOMOŚCI
ZNA:

techniki graficzne (teoretycznie):

• ryt wklęsły

P

• ryt wypukły

K

• techniki płaskie

R

przyczyny wynalezienia druku w chrześcijańskiej europie

P

ROZUMIE

znaczenie druku dla rozwoju cywilizacji i kultury człowieka

R

B. UMIEJĘTNOŚCI
POTRAFI WYKONAĆ :

• monotypię czarno – białą

K

• monotypię barwną złożoną z kilku matryc koloru

D

WIEDZA O RYSUNKU
A. UMIEJĘTNOŚCI:

• za pomocą linii potrafi wyrazić przestrzeń

R

• potrafi wyrazić emocje za pomocą linii

K

• tworzy rysunek za pomocą różnorodnych narzędzi (patyk, pastel, pędzel, marker)

R

• rysuje linią niezróżnicowaną

• tworzy rysunek linią zróżnicowaną w przebiegu i barwie

R

• wypełnia powierzchnię zróżnicowaną fakturą

R

1. BARWA

WYMAGANIA

• uczeń zna pary barw dopełniających

K

• uczeń dostrzega zależność koloru od jego barwnego sąsiedztwa

K

• uczeń dostrzega zależność temperatury koloru od światła dziennego i sztucznego

P

• uczeń potrafi dostrzec i nazwać kolor cienia zgodnie z zasadą barw dopełniających

P

• potrafi wskazać na wybranych reprodukcjach malarstwa impresjonistycznego światło i cień wyrażone barwami dopełniającymi

R

• potrafi zastosować wiedzę o względności barw oraz o barwach dopełniających do namalowania martwej natury

D

2. WALOR

• uczeń zna rolę bieli i czerni w różnicowaniu waloru barw

K

• wie, na czym polega różnica między kolorem a walorem

K

• umie stworzyć skalę walorową

P

• uczeń umie różnicować walor za pomocą zagęszczania kresek

R

• umie różnicować plamy walorowe metodą lawowania

D

• uczeń rozróżnia walory barw i potrafi je uszeregować

K

3. ŚWIATŁOCIEŃ

• zauważa zmiany światłocienia zależnie od źródła światła

K

• potrafi wyrazić środkami rysunkowymi zjawisko światłocienia

R

• uczeń potrafi ukazać zjawisko światłocienia za pomocą barw

D

4. FAKTURA

• uczeń stwarza zróżnicowane fakturowo powierzchnie

K

• rozróżnia fakturę malarską od rysunkowej

P

• uczeń umie zastosować wiedzę o różnicowaniu faktury do stworzenia martwej natury uwzględniając różnorodność przedstawianych powierzchni

R

5. PRZESTRZEŃ
(RYSUNKOWE I MALARSKIE SPOSOBY WYRAŻANIA PRZESTRZENI )

• uczeń zna perspektywę parawanową, równoległą barwną i powietrzną

K

• rozumie rolę różnicowania linii, faktury i charakteru plamy w tworzeniu wrażenia przestrzeni

P

• uczeń zna zasady wykreślania perspektywy zbieżnej

P

• potrafi wykreślić bryłę do jednego i dwóch punktów zbiegu

R

• uczeń umie zastosować wiedzę o perspektywie zbieżnej do narysowania z natury motywu architektonicznego

D

6. WIEDZA O KOMPOZYCJI

KOMPOZYCJA DYNAMICZNA W MALARSTWIE

• uczeń zna zasady budowania kompozycji dynamicznej

K

• uczeń za pomocą zróżnicowanych linii ,plam i kolorów, posługując się gestem potrafi stworzyć abstrakcyjną kompozycję dynamiczną

R

KOMPOZYCJA DYNAMICZNA W PRZESTRZENI

• uczeń potrafi różnicować powierzchnie płaskie i przestrzenne

R

• uczeń tworząc kompozycję rzeźbiarską umie zróżnicować jej widok z każdej z czterech stron

D

KOMPOZYCJA STATYCZNA I RYTMICZNA

• uczeń rozumie różnice pomiędzy kompozycją rytmiczną i statyczną

K

• umie rozróżniać kompozycje na wybranych reprodukcjach

P

• uczeń potrafi wykonać dwa typy kompozycji na płaszczyźnie posługując się abstrakcyjnymi środkami wyrazu artystycznego

R

ANALIZA FORMALNA

• uczeń potrafi określić kolorystykę obrazu

K

• umie odnaleźć miejsca akcentowane w obrazie

P

• umie ocenić rolę rysunku i plamy barwnej w obrazie

D

• uczeń potrafi dokonać analizy formalnej wybranego dzieła sztuki

D

• uczeń potrafi odnaleźć drogę oglądania dzieła sztuki

P

ZAŁOŻONE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA PO KLASIE IV

POZIOM WYMAGAŃ PODSTAWOWYCH

SŁUCHANIE

MÓWIENIE

PISANIE

CZYTANIE

ODBIÓR

TEKSTÓW

Uczeń:

- słucha uważnie: informacji, instrukcji, poleceń

- słucha uważnie wypowiedzi osób

- stosownie reaguje na usłyszaną wypowiedź

- dostrzega niezrozumiałe słowa

- próbuje określić tematykę usłyszanego tekstu

– słucha uważnie czytanych tekstów

Uczeń:

- skutecznie komunikuje się w zespole

- komunikuje innym informację, instrukcję, polecenie

-rozumie sens używanych w wypowiedzi słów

- uczestniczy w dialogu

- skutecznie porozumiewa się w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych

- mówi płynnie dbając o poprawną artykulację

-podejmuje próby mówienia na różne tematy

- formułuje pytania i odpowiedzi w związku z różnymi sytuacjami komunikacyjnymi

-opowiada o wydarzeniach

- wygłasza teksty z pamięci

Uczeń:

-pisze czytelnie, wyraźnie

- pisze poprawnie pod względem ortograficznym w zakresie czynnego słownictwa

- adresuje wypowiedź do wskazanego odbiorcy

- redaguje proste formy użytkowe: życzenia, zaproszenie,

ogłoszenie

- redaguje prosty: dialog, list, opis, opowiadanie,

-tworzy tekst na temat

Uczeń:

- czyta tekst głośno w sposób wskazujący jego rozumienie

- czyta teksty po cichu ze zrozumieniem ich treści

- czyta w celu wyszukania informacji

- wyszukuje wskazane informacje ze słownika, encyklopedii

- wyszukuje informacje z kilku tekstów o charakterze informacyjnym i używa ich zgodnie z potrzebami

- odnajduje w tekście wskazany fragment

Uczeń:

- rozpoznaje podstawowe cechy baśni

- odróżnia teksty fabularne od informacyjnych

- odróżnia fantastykę od tego, co realistyczne

- wskazuje elementy świata przedstawionego w utworze

- wskazuje elementy świata przedstawionego w utworze

- wskazuje teksty kultury

- planuję pracę nad rozwojem zainteresowań czytelniczych

- ocenia swoje umiejętności

POZIOM WYMAGAŃ PONADPODSTAWOWYCH

Uczeń:

- koncentruje uwagę podczas słuchania cudzej wypowiedzi

- reaguje na niezrozumiałe wyrazy

- wyróżnia najważniejsze informacje

- określa tematykę usłyszanego tekstu

- odróżnia mowę i tło akustyczne w przekazach audiowizualnych

Uczeń:

- daje dowody logicznego toku myślowego w swoich wypowiedziach

- ma świadomość adresata swej wypowiedzi

- wygłasza z pamięci wiersze i fragmenty prozy, dbając o dykcję

- dba o estetykę wypowiedzi

- nawiązuje komunikację w sposób życzliwy, kulturalny i językowo poprawny

- wypowiada się płynnie i poprawnie na różne tematy

- planuje własną wypowiedź ustną

Uczeń:

- pisze wyraźnie, starannie

- dba o estetykę tekstu pisanego

Przestrzega norm: gramatycznych, ortograficznych, interpunkcyjnych

- zna cechy określonych programem form wypowiedzi

- tworzy tekst spójny pod względem treści i formy

- dba o kompozycję tekstów pisanych: plan, tytuł, akapit

- buduje wypowiedź poprawną językowo

- wie, czym się odróżnia tekst pisany od tekstu mówionego

Uczeń:

- czyta dla przyjemności różne teksty

- dzieli się z innymi wrażeniami z przeczytanego tekstu

- wyszukuje i porządkuje informacje z różnych źródeł

- odnajduje w tekście fragment potrzebny do ilustracji wypowiedzi

Uczeń:

- wskazuje cechy baśni i wiersza

- określa funkcję tekstu

-charakteryzuje elementy świata przedstawionego

- wyciąga wnioski z przeczytanego tekstu

- dostrzega kompozycję tekstów 

ZAŁOŻONE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA PO KLASIE V

POZIOM WYMAGAŃ PODSTAWOWYCH

Uczeń:

- słucha ze zrozumieniem nauczyciela, informacji, instrukcji i poleceń

- stosownie reaguje na usłyszaną wypowiedź

- dostrzega niezrozumiałe słowa

- określa tematykę usłyszanego tekstu

- dostrzega i odbiera znaczące składniki parajęzykowe i pozajęzykowe dialogu, np. intonację, mimikę, gesty

- przekazuje bezpośrednio sygnały rozumienia tekstu   

Uczeń:

- skutecznie komunikuje się w zespole

- opowiada treść przeczytanych tekstów

- relacjonuje wydarzenia np. z wycieczki

- opowiada wybrane fabuły uwzględniając chronologię zdarzeń, związki przyczynowo skutkowe między elementami wypowiedzi,

- wygłasza z pamięci wiersze i fragmenty prozy, dbając o poprawną emisję głosu

- nawiązuje komunikację w sposób kulturalny, życzliwy, asertywny poprawny językowo

- mówi płynnie i precyzyjnie na tematy  otaczającej rzeczywistości

- buduje  wypowiedź uwzględniając jej adresata

Uczeń:

- redaguje: plan tytuł, opis postaci, opowiadanie, relację z wycieczki, zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie, uwzględniając charakterystyczne dla danej formy środki językowe

- tworzy lub odtwarza dialogi rzeczywiste lub wyobrażone

- sporządza notatkę z lektury

- buduje zdania oznajmujące, pytające, rozkazujące stosownie do okoliczności i intencji wypowiedzi

- poprawnie pisze pod względem ortograficznym wyrazy i konstrukcje językowe ze słownika czynnego oraz stosuje poprawną interpunkcję w zapisywanych tekstach

- dba o estetykę i układ graficzny tekstu

Uczeń:

- czyta głośno w sposób  ułatwiający zrozumienie tekstu

- czyta cicho pod kątem określonego problemu

-  odnajduje w tekście fragmenty potrzebne do argumentacji i zaznacza je, np. zakładką, przez podkreślenie

- dzieli się z innymi opiniami na temat przeczytanego tekstu

- rozumie pojęcia: nadawca- odbiorca

-wykazuje, porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł

- posługuje się słownikami  j. polskiego

- rozumie podstawowe struktury językowe: wyraz, zdanie pojedyncze, złożone, akapit

Uczeń:

- rozróżnia wydarzenia realistyczne i fantastyczne w utworze literackim

- określa: czas, miejsce zdarzenia postacie w utworach literackich

- określa czas, miejsce  zdarzenia, postacie w utworach literackich,

- dostrzega i wskazuje różnice między prozą a wierszem

- rozumie pojęcia; ożywienie, dżwiękonaśla-dowczy, fikcja literacka, świat przedstawiony, akcja

- rozróżnia formy wypowiedzi w tekście: dialog, opis, opowiadanie

- odczytuje wiersz jako całość  treściową na bazie znajomości, podstawowych pojęć z zakresu teorii literatury – rozumie pojęcia: legenda, mit, opowieść biblijna, powieść, poezja

- zna fabuły biblijne i mityczne

- dostrzega swoistość  przekazu ikonicznego i utworu muzycznego,

- rozpoznaje cechy charakterystyczne sztuki ludowej swojego regionu,

- dostrzega podstawowe środki wyrazu sztuki malarskiej i filmowej

POZIOM WYMAGAŃ PONADPODSTAWOWYCH

Uczeń:

- świadomie odbiera tekst manipulacyjny

- krytycznie słucha nagrań utworów oraz tekstów wzorowo interpretowanych

- rozpoznaje cechy osobowości nadawcy po sposobie mówienia, np. Niepewność, uczuciowość, wykształcenie, przynależność do grupy środowiskowej

- świadomie korzysta z radia, telewizji, video

Uczeń:

- układa logiczną i spójną wypowiedź

- prezentuje własny punkt widzenia

- uwzględnia poglądy innych

- planuje własną wypowiedź w związku z prezentacją

- przestrzega zasad skutecznej komunikacji werbalnej i niewerbalnej

- wygłasza z pamięci wiersze i fragmenty prozy dbając o poprawność dykcji, akcentowania i intonacji

- wypowiada się poprawnie i płynnie na różne tematy

Uczeń:

- pisze na temat zgodnie z celem, posługując się formami wypowiedzi: opis postaci, opowiadanie, relacja z wydarzenia, zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie, notatka w formie planu, tabeli, wykresu

- formułuje wypowiedzi mając świadomość intencji oraz jej adresata

- buduje tekst poprawny kompozycyjnie, stosując właściwe środki językowe, przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych, interpunkcyjnych w tworzeniu własnych tekstów

- wykorzystuje wiedzę o języku

- dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu

Uczeń:

- odczytuje różne teksty kultury, rozpoznaje ich cechy charakterysty-czne, dostrzega znaczenie dosłowne i odkrywa przenośne sensy

- określa funkcje elementów charakterysty-cznych dla danego tekstu

- posługuje się różnymi źródłami informacji

- czyta płynnie i ze zrozumieniem

- formułuje pytania do czytanego tekstu

- czyta teksty prasowe ze zrozumieniem ich treści i funkcji

Uczeń:

- określa funkcje elementów charakterysty-cznych dla danego tekstu

- posługuje się terminami (pisarz, poeta, nadawca, odbiorca, sztuka teatralna, odbiorca zbiorowy, akcja, świat przedstawiony, bohater, narrator, wyraz dźwiękonaślado-wczy, rym, wers, poezja) oraz podstawowymi terminami związanymi z przekazami ikonicznymi, radiem, filmem, teatrem, prasą do opisania zjawisk literackich i kulturowych

- odczytuje wiersz jako całość treściową

ZAŁOŻONE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA PO KLASIE VI

POZIOM WYMAGAŃ PODSTAWOWYCH

UCZEŃ:

- słucha uważnie informacji, instrukcji poleceń

- stosownie do sytuacji reaguje na

usłyszaną wypowiedź

- dostrzega trudniejsze słownictwo

- próbuje określić tematykę usłyszanego tekstu

- słucha wzorcowych interpretacji utworów literackich w wykonaniu aktorów

UCZEŃ:

- komunikuje innym informację, instrukcję polecenia

- skutecznie komunikuje się w zespole

-rozumie sens wypowiadanych słów

- uczestniczy w dialogu

-skutecznie porozumiewa się w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych

- mówi płynnie z wyrazistą artykulacją

- podejmuje próby mówienia na bliskie mu tematy, np. własne zainteresowania, życie klasy, otoczenia

- formułuje pytania i odpowiedzi w związku z różnymi sytuacjami komunikacyjnymi

- przekazuje relacje a wydarzenia

- wygłasza teksty z pamięci

UCZEŃ:

- pisze czytelnie, wyraźnie

-pisze poprawnie pod względem ortograficznym w zakresie czynnego słownictwa

- pisze do wskazanego adresata

- redaguje proste formy użytkowe: życzenia , zaproszenie, ogłoszenie, telegram

- zna cechy form wypowiedzi przewidzianych programem

- pisze w różnych prostych formach: dialog, list, opis opowiadanie,

- tworzy tekst spójny pod względem treści

- rozumie sens tytułu, akapitu w tekście pisanym

UCZEŃ:

- czyta tekst głośno w sposób ułatwiający jego zrozumienie

- czyta łatwe teksty literackie ze zrozumieniem ich sensu i opisanych uczuć

- czyta w celu wyszukania informacji

- wyszukuje określoną informację ze słownika, encyklopedii, przewodnika

-wyszukuje potrzebne informacje z kilku tekstów o charakterze informacyjnym i używa ich zgodnie z ich potrzebami

- odnajduje w tekście wskazany fragment

UCZEŃ:

- rozpoznaje podstawowe, zasadnicze cechy dotyczące treści i formy tekstów należących do rożnych form gatunków

- odróżnia teksty fabularne od tego co realistyczne

- rozumie pojęcie fikcji artystycznej i odróżnia ją od rzeczywistości

- rozumie podstawowe struktury tekstu literackiego, np. sytuacja mówienia w tekście, osoba opowiadająca

-wskazuje elementy świata przedstawionego w utworze

- podejmuje próby porównania różnych form przekazu treści

- dokonuje przekładu interesemioty-cznego

- różnorodnie przetwarza tekst (ustnie i pisemnie)

- wie, gdzie i jak szukać informacji o autorach tekstów kultury

- odróżnia specyfikę różnych tekstów kultury

POZIOM WYMAGAŃ PONADPODSTAWOWYCH

UCZEŃ :
-koncentruje uwagę podczas słuchania cudzej odpowiedzi
-rozpoznaje intencję mówiącego na podstawie barwy, siły głosu i intonacji
-rozróżnia mowę i tło akustyczne w przekazach audiowizualnych
-reaguje na niezrozumiałe wyrazy, wyrażenia i zwroty
-wyróżnia najważniejsze informacje
-określa tematykę usłyszanego tekstu
- rozpoznaje funkcję tekstu

UCZEŃ :
-daje dowody logicznego toku myślowego w swoich wypowiedziach
-podejmuje polemikę
-mówi z przejrzystą intencją do rzeczywistych i wyobrażonych słuchaczy
- ma świadomość adresata
-wygłasza z pamięci wiersze i fragmenty prozy dbając o poprawność dykcji, akcentowania i intonacji
-przekazuje relacje z wydarzenia z komentarzem
-dba o estetykę wypowiedzi
-nawiązuje bezpośredni kontakt z drugim człowiekiem w sposób życzliwy, kulturalny i językowo poprawny
-wypowiada się płynnie i poprawnie na różne tematy
-planuje własną wypowiedź ustną w związku z prezentacją
-dokonuje prezentacji efektów swojej pracy

UCZEŃ :
-pisze wyraźnie, starannie
-dba o estetykę tekstu pisanego
-przestrzega norm
-gramatycznych
-ortograficznych
-interpunkcyjnych
-formułuje wypowiedź zgodnie z cechami danej formy
-tworzy tekst jednoznaczny, precyzyjny i spójny pod względem treści i formy
-dba o kompozycję tekstów pisanych (plan, tytuł, akapit)
-w tworzeniu własnych tekstów wykorzystuje wiedzę o języku
-odróżnia specyfikację tekstu pisanego od tekstu mówionego

UCZEŃ:
-czyta dla przyjemności różne teksty (opowiadania, wiersze, teksty informacyjne)
-dzieli się z innymi opiniami na temat przeczytanych tekstów
-wyszukuje, porównuje, porządkuje, selekcjonuje z kilku źródeł
-porównuje różne formy przekazu treści
-odnajduje w tekście fragment potrzebny do argumentacji

UCZEŃ :
-wskazuje charakterystyczne cechy dotyczące treści należących do różnych gatunków
-rozróżnia rodzaje literackie
-określa funkcję (cel) tekstu
-charakteryzuje elementy świata przedstawionego
-wyciąga własne wnioski z przeczytanego tekstu
-komentuje krótko, np. opisanie i stanowisko autora, proste aspekty warsztatu pisarskiego
-posługuje się argumentami z tekstu
-dostrzega kompozycją i stylistyczną specyfikację różnych tekstów

Ocena

dopuszczająca

Ocena

dostateczna

Ocena dobra

Ocena

bardzo dobra

Ocena

celująca

W

S

T

Ę

P

Zna pojęcia historii,

źródło historyczne,

archeologia, muzeum, zabytek.

Wie, czym jest fakt historyczny i kto tworzy historię, zna rodzaje źródeł historycznych, wie, czym zajmuje się archeologia, zna pojęcie ekspozycji, skansenu.

Wie, dlaczego historia jest nauczycielką życia.

Zna rodzaje pism i materiały pisarskie, wie, dlaczego archeologia wspomaga historię, zna pojęcie biblioteki i archiwum.

Zna rolę postaci historycznych, zna różnice między źródłem pisanym a materialnym, zna przykłady źródeł archeologicz-nych, potrafi odróżnić instytucje historyczne.

Wie, jaka jest różnica między kroniką a rocznikiem, umie porównać archeologię do historii, porównuje instytucje historyczne i ich zadania.

G

E

N

E

A

L

O

G

I

A

Zna pojęcie genealogii, etapy życia człowieka, pojęcie rodziny, rodu, tradycji, narodu, legendy, zna symbole Polski i ogólnie treść legendy o Piaście, zna polskie zabytki.

Zna wydarzenia w życiu człowieka, zna pojęcie drzewa genealogiczne-go, zna wartość pamiątek rodzinnych, zna korzenie państwa polskiego, zna treść legendy o Lechu i Popielu.

Zna role rodzinne, umie grupować pamiątki rodzinne, zna regiony Polski i jej sąsiadów, zna treść legendy o Kraku i Wandzie.

Porównuje rodziny w różnych czasach historycznych, interpretuje wartość pamiątek rodzinnych, zna regiony ludowe w Polsce i pokazuje je na mapie, potrafi interpretować polskie legendy.

Konstruuje własne drzewo genealogiczne, ankietę o swojej rodzinie, zna historię Pomorza, wyciąga wnioski historyczne na podstawie legend polskich.

C

Z

A

S

Zna jednostki czasu, podział czasu na epoki, wieki, tysiąclecia.

Zna przyrządy do mierzenia czasu, umie obliczać różnicę między datami w naszej erze.

Zna rolę przyrządów do mierzenia czasu, umie obliczać różnicę między datami.

Zna rodzaje kalendarzy, zna daty graniczne wieków i wie, jakie daty mieszczą się w danym wieku.

Zna wartość czasu w historii, w epokach ludzkich.

PR

AH

IS

TO

RI

A

Wie, kiedy trwała prehistoria i jak wtedy żyli ludzie.

Wie, jak wykształcił się człowiek, odróżnia paleolit od neolitu, zna zasięg występowania człowieka pierwotnego.

Wie, w jaki sposób człowiek przeszedł na osiadły tryb życia i jakie było tego znaczenie, zna rolę wynalazku ognia.

Zna osiągnięcia człowieka neolitu, osady prehistoryczne na ziemiach polskich, historię Biskupina i jego budowę.

Zna dzieje ziem polskich w starożytności, wie, dlaczego nastąpiła rewolucja neolityczna.

Ż

Y

C

I

E

C

O

D

Z

I

E

N

N

E

Zna życie księcia w czasach Piastów, życie w grodach, zajęcia zakonników, życie mieszczan i chłopów oraz rycerzy, szlachty, magnatów, robotników, człowieka współczesne-go.

Zna rolę króla, przyczyny powstania grodów i ich funkcje, pojęcie zakonu i jego rytm, elementy obronne miast, wygląd zamku, dworku, pałacu, chaty, cechy szlachectwa, magnaterii, chłopów, wieku XIX, wynalazki XX wieku, wie, na czym polega egalitaryzm.

Zna strukturę dworu władcy, rolę podgrodzi, rodzaje zakonów, przyczyny powstania miast i ich budowę, przyczyny powstania rycerstwa, szlachty, magnaterii, chłopów, społeczeństwa przemysłowego i współczesnego.

Umie porównać funkcje króla i urzędników, grodów i podgrodzi, historię zakonów w Polsce, umie porównać miasta w dziejach, zna rozmieszczenie zamków w Polsce, rolę szlachty i magnaterii, chłopów, kapitalizmu XIX i XX wieku w dziejach Polski.

Umie analizować przemiany społeczeństwa od średniowiecza do współczesności, dostrzega między nimi podobieństwa i różnice, rozumie rolę wynalazków w zmianie życia.

Ocena

dopuszczająca

Ocena

dostateczna

Ocena dobra

Ocena

bardzo dobra

Ocena

celująca

S

T

A

R

O

Ż

Y

T

N

O

Ś

Ć

Zna cywilizacje starożytne, główne zajęcia ludzi na wsi i w miastach, wie o istnieniu Rzymu, Grecji, Aten, Sparty i Babilonu.

Zna jadłospis ludzi, ich

wygląd domów, ubiór.

Wie o pozycji społecznej mężczyzny i kobiety.

Wie, na czym polega mumifikacja.

Zna wychowanie spartańskie i ateńskie.

Zna pojęcie niewolnictwa.

Zna pojęcie politeizmu i monoteizmu.

Umie wymienić panteon rzymski i grecki.

Zna mit o Syzyfie i Prometeuszu.

Zna podstawowe zasady judaizmu i chrześcijań-stwa.

Zna pojęcie despotyzmu, demokracji i republiki.

Zna osiągnięcia naukowe, techniczne i kulturalne Greków i Rzymian.

Umie wskazać na mapie cywilizacje i miasta starożytne, zna budowle miast starożytnych.

Zna rozrywki ludzi.

Umie porównać pozycję kobiety i mężczyzny.

Zna etapy życia pozagrobowego Egipcjan i Greków.

Potrafi scharakteryzo-wać wychowanie spartańskie i ateńskie.

Zna zajęcia niewolników.

Zna panteon egipski i mezopotamski.

Zna zajęcia i rolę kapłanów.

Zna mit Dedalu i Ikarze, Iliadę i Odyseję.

Zna przyczyny powstania chrześcijań-stwa.

Wymienia cechy charakterysty-czne ustrojów politycznych.

Zna budowę teatru greckiego.

Zna rolę sportu.

Zna osiągnięcia naukowe, techniczne, kulturalne ludów starożytnych.

Zna  rodzaje pism.

Zna cechy charakterysty-czne położenia państw starożytnych.

Zna rolę morza w dziejach cywilizacji.

Umie porównać miasta. Porównuje stan życia ludzi biednych i bogatych. Umie porównać pozycję kobiety na Wschodzie i Zachodzie.

Zna cele wierzeń w życie pozagrobowe.

Umie porównać wychowanie spartańskie i ateńskie.

Zna przyczyny powstania niewolnictwa.

Zna atrybuty poszczególnych bogów.

Zna treść poszczególnych mitów i zna przyczyny ich powstania.

Zna dzieje wczesnych chrześcijan.

Zna strukturę i funkcjonowanie demokracji ateńskiej i republiki rzymskiej.

Umie porównać komedię i tragedię grecką.

Zna budowę igrzysk olimpijskich.

Podaje przykłady naukowe, kulturalne i techniczne dorobku.

Zna genezę pism.

Umie porównać zajęcia Greków, Rzymian i Egipcjan.

Wyciąga wnioski na podstawie położenia i budowy miast.

Porównuje życie codzienne ludzi żyjących w Grecji, Rzymie, Egipcie i Mezopotamii.

Umie porównać wierzenia Greków i Egipcjan w życie pozagrobowe.

Dostrzega cele i skutki wychowania spartańskiego i ateńskiego.

Umie porównać życie niewolników.

Umie porównywać dane wierzenia.

Zna przesłanie mitów.

Zna dzieje judaizmu i wczesnych chrześcijan.

Umie porównać ustroje polityczne.

Umie porównać teatr starożytny i współczesny.

Umie porównać igrzyska starożytne i współczesne.

Porównuje dorobek poszczególnych cywilizacji.

Zna dzieje języków indoeuropej-skich.

Zna dorobek cywilizacyjny Indii, Chin, Fenicji. Wie, dlaczego powstały cywilizacje. Zna dzieje Grecji i Rzymu.

Zna mitologię rzymską i egipską.

Zna ustrój spartański i umie go porównać do ateńskiego.

Ś

R

E

D

N

I

O

W

I

E

C

Z

E

Wie o upadku Rzymu.

Wie o istnieniu wielkich religii – islamu, chrześcijań-stwa.

Wie o przyjęciu chrztu przez Mieszka I, zjeździe gnieźnieńskim i koronacji Bolesława Chrobrego. Wie o podziale Polski przez Bolesława Krzywoustego. Zna główne osiągnięcia gospodarcze i kulturalne Kazimierza Wielkiego.

Wie o unii polsko – litewskiej i bitwie pod Grunwaldem.

Zna drabinę społeczną.

Zna życie codzienne w zamkach i miastach.

Zna główne zajęcia ludzi w mieście i na wsi.

Wie o stylach w sztuce – romanizm i gotyk.

Wie o podziale Rzymu, zna przyczyny upadku Rzymu.

Umie scharakteryzo-wać genezę, zasięg i zasady islamu i chrześcijań-stwa.

Zna przyczyny i skutki przyjęcia chrztu przez Polskę.

Zna postanowienia zjazdu gnieźnieńskie-go i znaczenie koronacji Bolesława Chrobrego. Zna postanowienia testamentu Bolesława Krzywoustego.

Zna sukcesy w polityce zagranicznej Kazimierza Wielkiego.

Wie o przyczynach i skutkach zawarcia unii polsko – litewskiej. Umie scharakteryzo-wać zajęcia i pozycję stanów społecznych.

Zna rozrywki rycerzy, wymienia jadłospis, ubiór, domy ludzi w mieście i na wsi.

Zna cechy charakterysty-czne romanizmu i gotyku. Zna osiągnięcia naukowe i kulturalne epoki.

Wie, jakie ludy barbarzyńskie osiedliły się na gruzach imperium rzymskiego.

Zna przyczyny schizmy wschodniej.

Zna podział plemion polskich.

Zna okoliczności zjazdu gnieźnieńskiego i podboje terytorialne Bolesława Chrobrego. Zna konsekwencje rozbicia dzielnicowego w Polsce.

Wie o zyskach i stratach terytorialnych Polski w czasach Kazimierza Wielkiego.

Zna politykę Władysława Jagiełły. Zna zasady systemu lennego. Umie porównać życie codzienne na zamkach, w miastach i na wsi.

Wymienia przykłady sztuki romańskiej i gotyckiej. Zna osiągnięcia naukowe twórców epoki.

Zna etapy powstawania Europy.

Umie porównać prawosławie, katolicyzm i islam.

Zna etapy przyjmowania chrześcijaństwa w Europie.

Umie ocenić politykę Bolesława Chrobrego.

Zna główne etapy rozbicia dzielnicowego w Polsce.

Umie ocenić politykę Kazimierza Wielkiego.

Umie ocenić politykę Władysława Jagiełły.

Umie porównać społeczeństwo średniowieczne i współczesne.

Dostrzega różnice życia ludzi biednych i bogatych. Zna metody uprawy roli, zasady awansu rzemieślnika,

Główne szlaki handlowe Europy.

Porównuje romanizm i gotyk o dostrzega późniejsze odniesienia do tych stylów. Umie ocenić dorobek naukowy i kulturalny epoki.

Zna dzieje Europy średniowie-cznej, umie wskazać na podobieństwa i różnice między dziejami poszczególnych państw europejskich.

Wie, jaki wpływ ma średniowiecze na współczesność pod względem politycznym, kulturalnym i gospodarczym.

Ocena

dopuszczająca

Ocena

dostateczna

Ocena dobra

Ocena

bardzo dobra

Ocena

celująca

R

E

N

E

S

A

N

S

Zna pojęcie renesansu, odkryć geograficznych w XV i XVI w., reformacji. Wie o dokonaniach Krzysztofa Kolumba, Leonarda da Vinci, Michała Anioła, Marcina Lutra, Jana Kochanowskie-go, Mikołaja Reja, Mikołaja Kopernika

Zna przyczyny i skutki odkryć geograficznych, renesansu i reformacji, zna nurty reformacji, dokonania renesansu w Polsce i osiągnięcia ostatnich Jagiellonów w polityce zagranicznej.

Na mapie wskazuje podróże Kolumba, Magellana, da Gamy, zasięg renesansu i reformacji, zna i rozumie przyczyny i zasady funkcjonowa-nia demokracji szlacheckiej w Rzeczpospolitej.

Wie, jaki wpływ miała starożytność na renesans, konstruuje człowieka renesansu. Stawia argumenty, dlaczego Rzeczpospolita w XVI wieku przeżywała złoty okres.

Umie powiązać dzieje Polski w XVI wieku i Europy w tym samym czasie, rozumie wpływ odkryć geograficz-nych, renesansu i reformacji na człowieka współczesnego.

B

A

R

O

K

Zna pojęcie baroku, sarmatyzmu, dokonania wojenne Stefana Batorego, Jana Kazimierza w czasie potopu szwedzkiego, Jana III Sobieskiego.

Zna przyczyny i skutki baroku, wojen Rzeczpospoli-tej w XVII w., potrafi skonstruować portret sarmaty.

Konstruuje portret człowieka baroku, zna przedstawicieli baroku i przykłady sztuki barokowej.

Zna przebieg wojen Rzeczpospolitej z sąsiadami. Zna zmiany terytorialne Rzeczpospolitej w XVII w.

Umie powiązać dzieje Polski w XVI wieku i Europy w tym samym czasie, rozumie wpływ baroku i wojen na człowieka współczesnego.

O

Ś

W

I

E

C

E

N

I

E

Zna pojęcie oświecenia, myślicieli oświecenia i ich dokonania, przyczyny rozbiorów Polski w XVIII wieku i potrafi na mapie wskazać zasięgów zaborów Rzeczpospoli-tej.

Zna pojęcie klasycyzmu, konstruuje portret człowieka oświecenia, zna osiągnięcia oświecenia francuskiego i amerykańskie-go, polskiego.

Zna wynalazki oświecenia i ich znaczenie, przykłady klasycyzmu w Europie, przebieg rewolucji francuskiej, powstania kościuszko-wskiego, skutki rozbiorów Polski w XVIII wieku.

Rozumie, jak narodziło się oświecenie w Europie i w jaki sposób dokonywała się jego ekspansja. Zna specyfikę szlacheckiego oświecenia w Polsce i potrafi je porównać do zachodnio-europejkiego.

Zna i rozumie dziedzictwo oświecenia i wie, jaki miało wpływ na człowieka współczesnego i skąd czerpało swoje korzenie.

W

I

E

K

X

I

X

Wie, na czym polegała rewolucja przemysłowa, rusyfikacja, germanizacja, romantyzm, pozytywizm.

Zna przemiany gospodarcze, społeczne i polityczne wywołane rewolucją przemysłową, powstania polskie

przedstawicieli kultury polskiej.

Wie, na czym polegała demokratyza-cja, życie codzienne Polaków pod zaborami, dzieje Legionów polskich i Księstwa Warszawskie-go.

Zna dokonania Napoleona dla Europy i Polaków, porównuje życie Polaków pod zaborami, zna przyczyny i skutki powstań polskich, pracę organiczną i pracę u podstaw na ziemiach polskich.

Umie powiązać dzieje Polaków i Europy w XIX w., rozumie wpływ dziedzictwa tego wieku na człowieka współczesnego.

C

Z

A

S

Y

N

A

J

N

O

W

S

Z

E

Wie, czym była I i II wojna światowa, rewolucja rosyjska, zna pojęcia stalinizmu i hitleryzmu, zimnej wojny, komunizmu w Polsce, osiągnięcia techniki, główne przemiany polityczne, gospodarcze i kulturalne w II i III Rzeczpospoli-tej.

Zna przyczyny i skutki I i II wojny światowej, rewolucji rosyjskiej, wie, czym był 11 listopada w dziejach Polski, charakteryzuje hitleryzm i stalinizm, wie o udziale Polaków w czasie I i II wojny światowej, zna przejawy zimnej wojny w Europie, zna politykę władz PRL wobec mieszkańców, zna osiągnięcia cywilizacyjne XX w., zna osiągnięcia II  i III RP oraz PRL,

Zna przebieg I i II wojny światowej, rewolucji rosyjskiej, zna dokonania Polaków w czasie I i II wojny światowej dla sprawy polskiej, zna walki o granice Polski, zna przyczyny i skutki totalitaryzmów, określa znaczenie Polaków w czasie II wojny światowej, zna przejawy zimnej wojny na świecie, zna wydarzenia okresu PRL, zna przemiany kulturalne i techniczne XX w., zna wydarzenia, przemiany polityczne i gospodarcze II i III RP oraz PRL,

Potrafi na mapie pokazać zmiany terytorialne i przebieg frontów w czasie I i II wojny światowej, rozumieć znaczenie rewolucji rosyjskiej, zna dokonania Polaków w czasie I i II wojny światowej dla sprawy światowej, orientuje na mapie walki o polskie granice, umie porównać hitleryzm i stalinizm, porównuje eksterminację Polaków i Żydów, lokalizuje na mapie przebieg zimnej wojny, ocenia wydarzenia PRL, porównuje przemiany cywilizacyjne w XX w. oraz przemiany II RP, PRL i III RP

Zna dzieje Polaków w XX wieku oraz dzieje powszechne i potrafi je nawzajem powiązać oraz porównać.

Unit 1 People 

Tematyka oraz zakres materiału

Wymagania

podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

Prezentacja

Liczby 1-12

Przedstawianie się

Przedstawianie innych osób

Podawanie wieku

Uczeń:

·    słucha nagrania i powtarza dialog

·    czyta dialog z podziałem na role

·    uzupełnia zdania imionami osób

·    powtarza liczby za nagraniem

·    wykonuje działania i wynik zapisuje słownie

·    uzupełnia zdania, podając wiek osób w postaci słownej

·    uzupełnia podpisy pod obrazkami przyporządkowuje liczbom ich postać słowną (WB)

Uczeń:

·    słucha nagrania i uzupełnia zdania

·    uzupełnia dialog, wpisując informacje o sobie

·    rozpoznaje fragmenty obrazków i zaznacza odpowiednio zdania prawdziwe i fałszywe

·    uzupełnia ciągi liczb, wynik zapisuje słownie (WB)

·    pisze zdania, podając imiona oraz wiek postaci prezentowanych na obrazkach (WB)

Zaimki osobowe I, you, he, she, it

To be – forma twierdząca, liczba pojedyncza

Uczeń:

·    wpisuje polskie odpowiedniki podanych zaimków

·    uzupełnia zdania odpowiednim zaimkiem

·    zakreśla odpowiednią formę czasownika to be

·    przepisuje zdania z poprzedniego ćwiczenia, stosując formy skrócone

·    przedstawia się, podając swoje imię i wiek

·    dopasowuje zaimki do obrazków (WB)

·    uzupełnia zdania odpowiednią formą czasownika to be (WB)

Uczeń:

·    zaznacza zdania w „wężu”

·    pisze odpowiedzi na pytana dotyczące obrazków (WB)

·    uzupełnia zdania w „dymkach” na obrazkach (WB)

Przedstawianie się

Literowanie

Uczeń:

·    słucha nagrania i literuje nazwiska oraz wpisuje wiek podanych osób

·    rozmawia z kolegą, przedstawiając się jako sławna osoba

·    uzupełnia tabelkę informacjami z tekstu

·    uzupełnia tabelkę informacjami o sobie

·    pisze list według wzoru, podając informacje o sobie (WB)

Uczeń:

·    słucha nagrania i śpiewa piosenkę

·    uzupełnia zdania i rozwiązuje krzyżówkę (WB)

Przymiotniki

Miejsce pochodzenia

Uczeń:

·    powtarza dialog za nagraniem

·    zaznacza zdania prawdziwe zgodnie z treścią dialogu

·    czyta dialog z podziałem na role

·    dopasowuje przymiotniki do obrazków

·    dopasowuje przymiotniki o przeciwnym znaczeniu

·    dopasowuje zdania do obrazków (WB)

·    zakreśla przymiotniki w „wężu” (WB)

·    uzupełnia podpisy pod obrazkami, wpisując przymiotniki z poprzedniego ćwiczenia (WB)

Uczeń:

·    zadaje pytania dotyczące obrazków i odpowiada na pytania kolegi

·    uzupełnia dialog podanymi wyrazami

·    podkreśla wyraz nie pasujący do pozostałych (WB)

Liczba mnoga rzeczowników

Zaimki osobowe we, you, they

Be – forma twierdząca, liczba mnoga

Zaimki wskazujące

Uczeń:

·    pisze nazwy przedmiotów na obrazkach i ich liczbę

·    uzupełnia zdania odpowiednim zaimkiem osobowym

·    uzupełnia zdania odpowiednią formą to be

·    uzupełnia zdania odpowiednim zaimkiem względnym zgodnie z obrazkiem

·    przepisuje zdania, zastępując podkreślone wyrazy odpowiednimi zaimkami (WB)

Uczeń:

·    łączy wyrażenia, tworząc zdania

·    przepisuje zdania, używając form skróconych (WB)

·    uzupełnia zdania podanymi zaimkami wskazującymi (WB)

Dni tygodnia

Liczby 13-50

Uczeń:

·    uzupełnia nazwy dni tygodnia

·    powtarza dni tygodnia za nagraniem

·    a

·    rozmawia z kolegą, podając kolejny dzień tygodnia

·    zaznacza zdania prawdziwe zgodnie z tekstem

·    powtarza liczby za nagraniem

·    słucha nagrania i zapisuje liczby

·    zapisuje słownie liczby (WB)

·    wpisuje słownie odpowiednie liczby pod obrazkami (WB)

Uczeń:

·    dyktuje liczby koledze i zapisuje liczby dyktowane przez niego

·    podaje sumy liczb wymienionych przez kolegów

·    uzupełnia ciąg liczb, wpisując wynik słownie (WB)

Narodowość

Kraj

Języki i alfabety*

Uczeń:

·    powtarza dialog za nagraniem

·    uzupełnia zdania

·    czyta dialog z podziałem na role

·    czyta tekst i wpisuje nazwy języków (TB)*

·    uzupełnia zdania, porównując alfabety polski i angielski (TB)*